×

Zespół alergii jamy ustnej – co to jest, jak się objawia i czy można go wyleczyć?

Jeżeli pieką Cię wargi i język podczas jedzenia owoców, a jesteś uczulony tylko na pyłki brzozy, to może być zespół alergii jamy ustnej. Przyczyną choroby są reakcje uczuleniowe na różne antygeny. Dowiedz się więcej na ten temat, bo alergia dotyka coraz więcej ludzi. Można się z nią urodzić albo nabyć już w dorosłym wieku. W niektórych przypadkach może nawet dojść do wstrząsu anafilaktycznego.

Czym jest zespół alergii jamy ustnej?

Zespół alergii jamy ustnej (ang. oral allergy sydrome, OAS) to zespół zmian alergicznych w obrębie jamy ustnej, czyli krótko mówiąc choroba alergiczna.

Inne nazwy zespołu alergii jamy ustnej, to:
– ustny zespół uczuleniowy (UZU),
– zespół alergicznych objawów jamy ustnej,
– anafilaksja miejscowa jamy ustnej,
– anafilaksja jamy ustnej,
– zespół alergicznych objawów okołoustnych,
– alergiczny zespół zapalenia jamy ustnej,
– zespół Amlota-Lessofa.

Jest głównie spotykany u osób dorosłych (zwłaszcza kobiet), ale może wystąpić również u dzieci.

Zespół alergii jamy ustnej: przyczyny

Zespół alergicznych objawów jamy ustnej związany jest bezpośrednio związany z alergią krzyżową. Występuje ona wtedy, gdy reakcje uczuleniowe występują u alergika również przy zetknięciu się z innym (chociaż podobnie strukturalnie) alergenem, na który wcześniej nie był uczulony.

W Polsce OAS najczęściej występuje u osób mających alergię na pyłki brzozy i u których uczulenie jamy ustnej pojawia się po spożyciu różnych owoców (np. jabłek, gruszek i czereśni) oraz warzyw (np. selera, marchewki czy soi).

Prawdopodobieństwo wystąpienia OAS u osoby uczulonej na pyłek tej rośliny zwiększa się, jeśli:
– chory jest płci żeńskiej,
– jest osobą dorosłą,
– uczuleniu na pyłek brzozy towarzyszy uczulenie na pyłek leszczyny,
– choroba ma przebieg wieloletni,
– w rodzinie występują przypadki atopowego zapalenia skóry,
– chory nie jest odczulany szczepionką zawierającą pyłek brzozy.

Przykłady alergii krzyżowej

Białka obecne w pyłkach roślin bywają bardzo podobne pod względem budowy chemicznej do niektórych alergenów pokarmowych. Wobec tego przeciwciała IgE wytwarzane przez układ immunologiczny w odpowiedzi na kontakt z alergenem mogą ich nie rozróżniać. Może zatem dochodzić do współwystępowania objawów alergii u osób wykazujących jednoczasową nadwrażliwość na alergeny pokarmowe, wziewne i kontaktowe.

Klasyczne alergiczne reakcje krzyżowe zachodzą przede wszystkim pomiędzy pyłkami roślin oraz niektórymi owocami i warzywami, ale mogą być również ze sobą zupełnie niespokrewnione.

Przykładowe alergie, które występują jednocześnie:
– na mleko krowie i wołowinę,
– lateks i kiwi/banan/awokado/kasztan jadalny,
– orzeszki ziemne i inne rośliny strączkowe,
– sztućce i biżuterię (jeśli zawierają nikiel),
– melon i ambrozję,
– pyłki drzew i jabłka/pomarańcze/brzoskwinie/migdały/marchew/seler,
– pyłki traw i seler/pomidory/pomarańcze/brzoskwinie,
– roztocze kurzu domowego i owoce morza (krab, krewetka, ostryga).

alergia krzyżowa

alergia krzyżowa

Zespół alergii jamy ustnej: objawy

Zespół alergii jamy ustnej przebiega w dwóch fazach.
Najpierw występują objawy alergii wziewnej na pyłki roślin, czyli przede wszystkim alergiczny nieżyt nosa, a później symptomy alergii pokarmowej, tj.:

– różnego stopnia podrażnienia błon śluzowych jamy ustnej oraz gardła,

– uczucia pieczenia, obrzęku i świądu dotyczącego warg (szczególnie dolnej), obrzęku języka, a także obrzęku gardła,

– zaczerwienienia gardła, języka, warg,

– uczucia swędzenia i zatkania uszu,

– różnorodnych plam na skórze, czasami przypominających wybroczyny, w obrębie błon śluzowych jamy ustnej.

W przypadku znacznego nasilenia się reakcji alergicznej mogą wystąpić również:
– duszności,
– wysypki na skórze bądź pokrzywki,
– łzawienia oczu i zapalenie spojówek,
– bóle brzucha,
– biegunka,
– nudności i wymioty.

W najcięższych przypadkach zespołu alergicznych objawów okołoustnych może dojść nawet do wstrząsu anafilaktycznego.

Początkowo objawy ustnego zespołu uczuleniowego występują tylko po spożyciu pokarmów surowych (np. przy obieraniu i jedzeniu jabłek, podczas gdy spożywanie szarlotki nie wywołuje alergii). Z czasem jednak reakcja uczuleniowa może pojawiać się także po spożyciu potraw gotowanych i wywoływać coraz więcej objawów.

Jak rozpoznać zespół alergii jamy ustnej?

Przy podejrzeniu zespołu alergii jamy ustnej:
1) przeprowadza się wywiad lekarski z pacjentem, aby poznać jego ogólny stan zdrowia i historie chorób (np. astma zwiększa ryzyko zachorowania na OAS),

2) wykonuje się badania laboratoryjne – testy skórne i badania krwi w celu oznaczenia stężenia alergenowo-swoistych przeciwciał klasy IgE (asIgE) (rozpoznanie stawia się na podstawie dodatnich wyników testów skórnych i podwyższonego stężenia przeciwciał).

Zespół Amlota-Lessofa rozpoznaje się na podstawie stwierdzenia charakterystycznych dolegliwości, a także powiązania ich pojawiania się ze spożyciem określonych pokarmów.

Leczenie zespołu alergii jamy ustnej

1) Odpowiednia dieta – należy unikać spożywania pokarmów, które mogą wywołać objawy alergii.

2) Leczenie objawowe, czyli stosowanie środków farmakologicznych (przeciwhistaminowych), aby złagodzić dolegliwości alergiczne.

3) Immunoterapia swoista – metoda terapeutyczna, w której choremu podawane są dawki uczulającego go alergenu, aby „przyzwyczaić” organizm do drażliwej dla niego substancji (dzięki temu układ odpornościowy reaguje na dany alergen z mniejszą siłą albo wcale).

4) Steroidoterapia – zarezerwowana jest dla najcięższych przypadków z objawami zagrażającego wstrząsu anafilaktycznego lub z pełnoobjawowym wstrząsem.

Pierwsza pomoc, gdy dojdzie do silnej reakcji alergicznej związanej z zespołem Amlota-Lessofa

Jeśli pojawią się objawy zespołu alergii jamy ustnej, należy jak najszybciej przepłu­ka­ć usta wodą i podać lek prze­ciw­hi­sta­mi­nowy.

Z kolei, gdy wystąpią trudności z oddychaniem, trzeba bezzwłocznie udać się do lekarza albo wezwać pogotowie!

7 domowych środków, które pomogą Ci w leczeniu alergii skórnej. Czerwone plamy i świąd znikną!

Zespół alergii jamy ustnej może prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych, dlatego warto zwracać uwagę na to, co się je i jak nasz organizm reaguje na konkretny produkt. Trzeba być czujnym, szczególnie jeśli mamy alergię na pyłki

Może Cię zainteresować