Czy wprowadzenie podatku cukrowego da oczekiwane rezultaty? Eksperci zabrali głos
Czy wiesz, że w 2018 r. przeciętny Polak zjadł (i wypił) ponad 51 kg cukru?! Co więcej, z danych NFZ wynika, że aż 60% Polaków ma nadwagę, a co czwarty jest otyły. Szacuje się, że do 2030 roku z otyłością będzie zmagać się aż 30% społeczeństwa, co bardzo poważnie może odbić się na naszym zdrowiu.
Rządzący postanowili wypowiedzieć wojnę niezdrowemu stylowi życia (tak przynajmniej twierdzą) i z początkiem roku wprowadzili w życie tzw. podatek cukrowy. Podwyższone ceny produktów słodzonych mają na celu ograniczyć spożycie uwielbianego przez tak wiele osób cukru. Czy przyniesie to oczekiwane rezultaty?
Opinie ekspertów
Niewątpliwie ograniczenie spożycia cukru w praktyce jest trudne, dlatego każda próba wydaje się być słuszna. Niestety wiele z nich nie przynosi większych, żeby nie powiedzieć praktycznie żadnych rezultatów.
Doświadczenie pokazuje, że dotychczas podejmowane działania prozdrowotne polegające w dużej mierze na kampaniach społecznych czy odchudzaniu żywności przez producentów, nie przynosiły oczekiwanych skutków – liczba otyłych, w tym dzieci, rośnie w zastraszającym tempie. Dlatego każda próba zerwania z nałogiem cukrowym Polaków jest godna pochwały – podkreśla ekspertka
Problemem nie jest cukier sam w sobie, ale to, że z jego powodu dostarczamy sobie nadwyżki energetycznej i w konsekwencji tyjemy. To zaś przekłada się na zwiększone ryzyko szeregu chorób, zwłaszcza tych będących największymi współczesnymi zabójcami – czyli schorzeń układu krwionośnego oraz cukrzycy. Najgorsze są zawierające cukier napoje, ponieważ nie przynoszą uczucia sytości, a więc pijąc je, można bardzo łatwo dostarczyć sobie dużej ilości kalorii – podkreśla Paweł Szewczyk, dietetyk sportowy
W Polsce znaczna podwyżka cen objęła niestety również napoje słodzone syntetycznymi słodzikami. Wbrew powszechnej opinii nie są one jednak szkodliwe dla zdrowia i spożywane z umiarem mogą być skuteczną alternatywą, pomagającą ograniczyć stosowanie napojów słodzonych cukrem. Ten ruch trudno więc uznać za uzasadniony z merytorycznego punktu widzenia – dodaje Szewczyk
Podatek cukrowy w innych krajach
Polska nie jest pierwszym krajem, który wprowadził tzw. podatek cukrowy. Węgry wprowadziły go już w 2011 roku, dzięki czemu zawartość cukru w produktach spożywczych spadła średnio o 40%. Analiza danych z takich krajów jak Hiszpania, Francja, Węgry, Finlandia czy USA pozwoliła wywnioskować, że 10-procentowa podwyżka cen na produkt słodzone spowodowała ok. 10-procentowy spadek konsumpcji cukru.
Pozostaje wierzyć, że porównywalny, a być może jeszcze lepszy efekt zostanie osiągnięty w naszym kraju. Póki co wciąż jednak za wcześnie na daleko idące wnioski.
Podatek cukrowy w Polsce
Przypomnijmy zasady naliczania podatku cukrowego, który został wprowadzony 1 stycznia 2021 roku. Podatek składa się z dwóch opłat, które są przeliczane na 1 litr napoju:
- opłaty stałej – jej wysokość to 0,50 zł w przypadku, gdy zawartość cukru na 100 ml płynu jest mniejsza lub równa 5 g lub napój zawiera dowolną ilość substancji słodzącej innej niż cukier,
- opłaty zmiennej – 0,05 zł za każdy gram cukrów powyżej poziomu 5 g/100 ml napoju
*opłaty te nie obejmują napojów, w których udział soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi przynajmniej 20% oraz napojów izotonicznych. W sytuacji jednak, gdy zawartość cukru na 100 ml przekracza poziom 5 g, obciążone są one opłatą zmienną.
Należy dodać, że dodatkową opłatą są objęte takie substancje aktywne jak kofeina czy tauryna – 0,10 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju.
