Topinambur – naturalna pomoc w walce z cukrzycą i wysokim cholesterolem
O czym myślisz, gdy usłyszysz słowo „topinambur”? O egzotycznej wyspie albo tajemniczym owocu? Jeśli tak, to intuicja bardzo Cię nie myli, ponieważ to roślina pochodząca z Ameryki Północnej, uprawiana jeszcze przez Indian. Na szczęście od stuleci sadzona jest również w Polsce. Przez niektórych tylko w celach ozdobnych, przez innych ze względu na wyjątkowe walory smakowe. Słonecznik bulwiasty, bo taką ma polską nazwę, jest niedoceniany, jeśli chodzi o jego właściwości prozdrowotne. A jest ich naprawdę sporo. Zaleca się jego spożywanie w przypadku zaburzeń trawiennych i sercowo-naczyniowych. Jest także sprawdzonym sposobem na odchudzanie i obniżanie ciśnienia. Jednak, przede wszystkim jest faworytem, gdy mowa o regulowaniu poziomu cukru we krwi. Dowiedz się więcej na jego temat – co zawiera, jak działa i co leczy.
Topinambur – charakterystyka
Topinambur (łac. Helianthus tuberosus L.), inaczej słonecznik bulwiasty, karczoch jerozolimski lub ziemna gruszka. To roślina spokrewniona ze słonecznikiem zwyczajnym, należącym do rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej.
Uprawiali go Indianie z plemienia Topinamboore (stąd jego nazwa) jeszcze w czasach prekolumbijskich. Dzięki odkryciom geograficznym właściwości topinamburu mogli poznać również Europejczycy. W Polsce uprawia się go od 1730 roku, także jako roślinę pastewną, przemysłową, ozdobną oraz leczniczą.
Częścią jadalną topinamburu są bulwy, przypominające kształtem ziemniaki, bataty, a nawet korzeń imbiru. W zależności od odmiany ich miąższ może być biały lub lekko żółty.
Jak smakuje topinambur?
Topinambur jest delikatny, lekko słodki i podobny w smaku do orzechów brazylijskich czy karczocha. Przypomina nieco połączenie ziemniaków oraz pasternaku, ale ma wyczuwalną nutę słonecznika.
Jest bardzo smaczny. Może być spożywany na surowo albo w postaci gotowanej, smażonej czy pieczonej. Wykorzystywany jest m.in. do sałatek, zup, frytek, chipsów oraz dań głównych i deserów.
Chociaż topinambur doceniany jest za walory smakowe, ma też wiele właściwości prozdrowotnych i szczególnie polecany jest w diecie diabetyków.
Topinambur: właściwości
Topinambur to bogactwo właściwości odżywczych. Zawiera m.in. następujące składniki:
– inulinę (wielocukier, błonnik i naturalny prebiotyk, który pozytywnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego, tzn. reguluje perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom),
– białka,
– witaminy A, B1, B2, B6, C i E (wspomagają kondycję układu nerwowego i dbają o zdrowy wygląd skóry),
– tokoferol oraz beta-karoten (o silnych właściwościach przeciwutleniających, wychwytujących wolne rodniki i pozwalających uporać się ze stresem antyoksydacyjnym),
– makro- i mikroelementy (krzemionka, magnez, wapń, potas, fosfor, cynk, miedź, żelazo).
Zastosowanie topinamburu – jak wpływa na organizm?
#1 Obniża poziom cukru we krwi
Bulwa topinamburu zawiera inulinę, która po spożyciu przekształca się we fruktozę dobrze tolerowaną przez diabetyków. Ponadto, skutecznie obniża kaloryczność oraz indeks glikemiczny zjadanych pokarmów.
Topinambur pomaga w normalizowaniu glikemii w przebiegu cukrzycy typu 2 i wpływa na zmniejszenie insulinooporności, czyli skłonności do obniżonej tolerancji insuliny (hormonu odpowiedzialnego za regulowanie poziomu cukru we krwi).
#2 Reguluje ciśnienie i obniża cholesterol
Inulina ma również korzystny wpływ na serce. Obniża bowiem poziom „złego” cholesterolu LDL w organizmie. Sprawia, że związki lipidowe nie są przez niego przyswajane, lecz szybko wydalane.
Z kolei, zawarte w bulwach polifenole redukują odkładanie się blaszki miażdżycowej w żyłach oraz tętnicach i zapobiegają rozwojowi miażdżycy.
Poza tym, topinambur jest źródłem potasu, który pomaga stabilizować ciśnienie krwi oraz krzemu uelastyczniającego żyły i tętnice, jednocześnie zapobiegając ich zwapnieniu.
#3 Oczyszcza organizm i wspomaga odchudzanie
Inulina, w połączeniu z pektynami i błonnikiem, oczyszcza organizm z toksyn. Usprawnia procesy trawienne, wiąże szkodliwe związki (produkty przemiany materii) i przyspiesza ich wydalanie. Pomaga również usuwać alkohol z krwi.
Topinambur jest polecany osobom zmagającym się z nadwagą i otyłością, ponieważ błonnik zawarty w jego bulwach pęcznieje w żołądku. Dzięki temu daje uczucie sytości na długi czas.
#4 Reguluje pracę układu pokarmowego oraz zapobiega chorobom jelita grubego
Topinambur bogaty m.in. w inulinę wspomaga trawienie, funkcjonowanie jelit i rozwój prawidłowej mikroflory bakteryjnej. Dzięki czemu likwiduje zaparcia i zapobiega ich powstawaniu. Ułatwia również przyswajanie żelaza, wapnia i magnezu.
Z kolei zawarty w roślinie kwas chlorogenowy jest pomocny w profilaktyce i leczeniu choroby wrzodowej żołądka. Likwiduje nadżerki i drobne uszkodzenia śluzówki wywołane działaniem drobnoustrojów oraz stymuluje regenerację komórek.
Działa także osłaniająco na wątrobę i przyczynia się do eliminacji bakterii chorobotwórczych, które wywołują biegunki i zapalenie jelita grubego.
#5 Działa antynowotworowo
Zawartość soli kwasu masłowego w bulwach topinamburu pozytywnie wpływa na nabłonek jelita grubego. Stymuluje tkanki do podziału komórek i jednocześnie hamuje namnażanie się komórek rakowych, co zapobiega rozwojowi chorób jelita grubego oraz nowotworu okrężnicy.
Wykazuje również działanie cytotoksyczne wobec komórek nowotworowych powodujących raka sutka i piersi, a także wspomaga kurację nowotworów prostaty oraz jajnika.
#6 Wspomaga pracę układu nerwowego:
– działa przeciwstresowo, redukuje skutki przewlekłego stresu,
– podnosi zdolność koncentracji psychicznej,
– sprzyja lepszemu zapamiętywaniu informacji,
– zmniejsza ryzyko wystąpienia demencji u osób w podeszłym wieku i choroby Alzheimera.
W związku z tym, włączenie do diety topinamburu zaleca się przede wszystkim uczniom, studentom, pracownikom umysłowym oraz starszym ludziom.
#7 Zapewnie młody wygląd i zdrowe kości
Zawarte w topinamburze antyoksydanty redukują wolne rodniki, czyli substancje odpowiedzialne za uszkodzenia komórek i przyspieszające starzenie się tkanek. Z kolei krzem uelastycznia włókna kolagenu oraz elastyny, co zapobiega pojawianiu się zmarszczek. Skóra pozostaje jędrna, sprężysta i szybciej się goi.
Jedzenie regularnie bulwy słonecznika zapobiega również rozwojowi osteoporozy. Zawarty w nim krzem redukuje ryzyko demineralizacji kości i korzystnie wpływa na tkankę chrzęstną, zapobiegając pojawieniu się zmian zwyrodnieniowych.
#8 Zwalcza hemoroidy i łuszczycę
Sok otrzymany z bulw może być stosowany w leczeniu chorób jelita grubego, w hemoroidach, zapaleniu spojówek i powiek oraz w leczeniu zakażeń bakteryjnych skóry, łuszczycy, owrzodzeń oraz oparzeń. Łagodzi uciążliwe objawy i przyspiesza regenerację naskórka.
#9 Zwiększa odporność organizmu i łagodzi objawy przeziębiania
Dzięki dużej zawartości witaminy C oraz cynku, topinambur to niezastąpiony środek profilaktyczny w okresie grypowym. Zapobiega występowaniu infekcji górnych dróg oddechowych i stymuluje układ immunologiczny do produkcji przeciwciał.
Przydaje się również podczas przeziębiania czy grypy. Jest cennym źródłem kwasu salicylowego, dzięki czemu ma działanie podobne do aspiryny. W związku z tym łagodzi objawy, takie jak bóle mięśni czy stany gorączkowe.
#10 Inne zastosowania i działania topinamburu:
– wzmacnianie włosów i paznokci,
– poprawa wyglądu skóry,
– zmniejszanie objawów zmęczenia,
– łagodzenie objawów i leczenie reumatyzmu,
– pełnienie funkcji immunostymulatora i działanie osłonowo na wątrobę,
– działanie moczopędne i odtruwające,
– dbanie o prawidłowe funkcjonowanie nerek,
– wspomaganie kuracji pacjentów zarażonych wirusem HIV.
