Syndrom widzenia komputerowego – przyczyny i objawy. W jaki sposób można go uniknąć?
Syndrom widzenia komputerowego to przeciążenie wzroku pod wpływem wielogodzinnego wpatrywania się w ekran monitora. Zdefiniowano go pod koniec XX wieku, ale obecnie skarży się na niego ponad 90% osób spędzających przy komputerze więcej niż dwie godziny dziennie. Niestety, większość z nas jest skazana na pracę w takich warunkach. Każda dziedzina życia związana jest z komputerami bądź innymi urządzeniami elektronicznymi. Niewyraźne widzenie, nadwrażliwość na światło i uczucie pieczenia pod powiekami to typowe dolegliwości syndromu CVS. Na szczęście istnieją sposoby, dzięki którym możesz uniknąć nadwyrężenia wzroku i sprawić, by Twoje oczy były mniej zmęczone.
Czym jest syndrom widzenia komputerowego?
Syndrom widzenia komputerowego (CVS – Computer Vision Syndrome) pierwszy raz opisano 25 lat temu. Zgodnie z definicją The American Academy of Ophthalmology przedstawioną w 1994 roku:
CVS to złożony zespół problemów dotyczących oczu i widzenia, powiązanych z pracą do bliży, które odczuwa się w trakcie korzystania z komputera lub wykonywania powiązanych czynności.
Z kolei w 1999 r. w Klinice Okulistyki Akademii Medycznej we Wrocławiu przeprowadzono badania dotyczące syndromu widzenia komputerowego. Naukowcy stwierdzili, że w grupie 5 000 badanych na każde 100 osób, aż 96 miało przynajmniej jeden lub więcej objawów typowych dla CVS!
Obecnie nie pracujemy przed komputerem wyłącznie w miejscu zatrudnienia
W ciągu dnia spędzamy wiele godzin patrząc w monitory bądź inne ekrany urządzeń elektronicznych, tj. tablety, smartfony. Często nie zwracając przy tym uwagi na jakiekolwiek zasady ergonomii.
W Polsce praca przy komputerze jest uznawana jedynie za uciążliwą. Stwierdzono, że syndrom CVS i związane z nim objawy nie są chorobą tylko zmęczeniem.
Syndrom widzenia komputerowego: przyczyny
Chociaż obwiniamy sprzęt komputerowy, to jednak główną przyczyną tego syndromu jest niewłaściwa higiena pracy. Zwykle pochłonięci zadaniami, jakie mamy wykonać zapominamy o odpowiednich warunkach, przez co nadmiernie męczymy nasze oczy.
Wśród bezpośrednich przyczyn wystąpienia CVS wymienia się:
– rodzaj i natężenie oświetlenia pomieszczenia,
– odległość oczu od monitora,
– pozycja oraz ułożenie ciała podczas pracy,
– kąt nachylenia głowy podczas korzystania z komputera,
– refleksy świetlne padające z ekranu,
– wada wzroku.
Syndrom widzenia komputerowego: objawy
Objawy, które najczęściej pojawiają się po kilku godzinach spędzonych przed monitorem:
– przesuszenie śluzówki oka,
– uczucie piasku pod powiekami,
– nadwrażliwość na ostre światło,
– niewyraźne widzenie,
– migrena i ból głowy,
– ból szyi oraz barków,
– bóle pleców.
Dolegliwości te wywołuje zarówno ciepło wydzielane przez komputer, jak i emitowane przez niego pole elektrostatyczne.
Syndrom widzenia komputerowego: jak go uniknąć?
Najlepiej byłoby przestać pracować przed komputerem, ale to nie jest możliwe. Dlatego warto znać proste zasady, dzięki którym można uniknąć wielu uciążliwych dolegliwości.
#1 Ergonomiczne stanowisko pracy
Ekran komputera powinien znajdować się naprzeciwko miejsca siedzenia – tak, aby nie odbijało się w nim światło.
Ustaw monitor w odległości 50-100 cm i w razie potrzeby zmień kąt jego ustawienia, opuść rolety, wyłącz jaskrawe oświetlenie itp.
#2 Odpowiednia pozycja podczas pracy
Pamiętaj o odpowiedniej pozycji w czasie pracy przy komputerze. Zainwestuj w wygodny fotel.
Nie garb się, nie siedź zbyt nisko ani zbyt wysoko. Oprzyj przedramiona na biurku, a stopy niech dotykają podłogi.
#3 Dopasowana wielkość czcionki
Jeśli dobierzesz odpowiednią dla siebie wielkość czcionki czytanego tekstu, unikniesz przybliżania się do ekranu komputera.
Ustalono, że najbardziej przyjazną oczom czcionką jest Verdana o wielkości 10-12.
#4 Krótkie, ale częste przerwy
Chociaż najczęściej w pracy robi się przerwy śniadaniowe i obiadowe, to znacznie lepiej dla naszych oczu byłoby robić je krótsze, ale częstsze.
The National Institute of Occupational Safety and Health ustalił, że częste i krótkie przerwy znacząco zmniejszają dyskomfort związany z CVS w porównaniu z dwiema 15-minutowymi.
#5 Świadome mruganie
Gdy wpatrujemy się w ekran monitora, znacznie rzadziej mrugamy niż podczas czytania gazety czy rozmowy z kimś. A mruganie to nawilżanie i oczyszczanie oka, które także rozluźnia mięśnie twarzy i czoła.
Jeżeli pracujesz przed komputerem pamiętaj, aby jak najczęściej mrugać, bo im rzadziej to robisz, tym bardziej wysuszona jest powierzchnia oka.
#6 Zmiana punktu widzenia i właściwe patrzenie
Jak najczęściej zmieniaj pozycję patrzenia. Co jakiś czas spójrz w bok, daleko przed siebie lub na przedmiot, który znajduje się bardzo blisko. Dzięki temu rozluźnisz akomodację oka i zapobiegniesz przemęczeniu wzroku.
Zaleca się patrzeć na odległy punkt co najmniej 2 razy na godzinę. Najlepiej na zieleń za oknem. Warto również zasłonić oczy środkiem dłoni (tak, by palce skrzyżowały się na czole) i poczekać, aż zobaczy się głęboką czerń.
#7 Zbilansowana dieta
Odpowiednia dieta wpływa korzystnie również na wzrok. Sięgaj po produkty bogate w witaminy A, C, E oraz luteinę, zeaksantynę i kwasy omega 3. Nie zapominaj również o składnikach mineralnych, tj. cynk, miedź, mangan czy selen. Poza tym, dbaj o odpowiednim nawadnianiu organizmu.
Zaleca się również unikanie nadużywania alkoholu i zaprzestanie palenia papierosów.
#8 Wietrzenie miejsca pracy
Warto zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza oraz pamiętać o częstym wietrzeniu pomieszczenia, w którym się pracuje.
Jednak unikaj przeciągów i bezpośrednich nawiewów suchego powietrza na twarz. Długie przebywanie w klimatyzowanych miejscach również negatywnie wpływa na kondycję oczu.
#9 Sztuczne łzy, czyli krople nawilżające
Takie krople do oczu powinny stosować osoby pracujące przy monitorach. Są dostępne w każdej aptece bez recepty. Należy zakraplać nimi oczy zawsze, gdy czuje się dyskomfort. Spokojnie, nie można ich przedawkować.
Jeśli regularne stosowanie sztucznych łez nie przyniesie poprawy, udaj się do okulisty. Być może cierpisz na zespół suchego oka, czyli zaburzenie filmu łzowego.
#10 Ćwiczenia, które pomagają wyostrzyć wzrok
Ćwiczenia na wzrok to jedna z tych prostych rzeczy, które potrafią znacznie poprawić zdolność widzenia. Niestety nawet osoby pracujące kilka godzin dziennie przed komputerem ich nie wykonują. A szkoda, bo nie zajmują one więcej niż 10 minut.
Zapoznaj się z nimi, bo nie tylko odprężą wzrok, ale polepszą krążenie krwi w oczach.
To nie monitor powoduje choroby i zmęczenie oczu, lecz niewłaściwe jego użytkowanie
Wielogodzinne korzystanie z komputera lub innych urządzeń elektronicznych męczy oczy i nie ma co do tego wątpliwości. Jednak wciąż żadne badania nie udowodniły jednoznacznie, że monitor powoduje uszkodzenia bądź utratę wzroku.
Specjaliści twierdzą bowiem, że przyczyną takiego stanu rzeczy jest niewłaściwa higiena pracy. Po prostu pochłonięci pracą zapominamy o oczach i siedząc długo przed komputerem zachowujemy się inaczej niż wtedy, gdy w niego nie patrzymy. To właśnie przyczynia się do pogorszenia wzroku i wystąpienia innych, pozaocznych objawów syndromu CVS, tj. bóle głowy, barków czy pleców.
