Korowódka dębówka znowu atakuje! Powoduje silne reakcje alergiczne
Nie tylko kleszcze i komary są zmorą lata. Korowódka dębówka pomimo swojej ładnie brzmiącej nazwy, sieje postrach w Europie. Jest bardzo niebezpieczna zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt. Kontakt z włoskami tych gąsienic może prowadzić do podrażnienia skóry, silnych reakcji alergicznych i duszności. Dlatego należy unikać miejsc, w których stwierdzono występowanie korowódki i zachować szczególne środki ostrożności.
Co to jest korowódka dębówka?
Korowódka dębówka (Thaumetopoea processionea L.) jest gatunkiem ciepłolubnego motyla nocnego, zaliczanego do podrodziny korowódkowatych. Rozpiętość jego szarych skrzydeł wynosi ok. 25 mm. Późnym latem do jesieni samica składa ok. 150 jaj w górnej części korony dębu, ale owady rozpoczynają swoją aktywność dopiero na przestrzeni maja. Wtedy wykluwają się gąsienice, żyjące w większych koloniach aż do przepoczwarzenia.
Gniazda korowódek znajdują się na pniach lub w rozgałęzieniach konarów i potrafią przetrwać wiele lat. Składają się z pustych wylinek, pustych kokonów i odchodów. To w nich, w ciągu dnia, przebywają gąsienice. Nocą owady te formują długie korowody i przemieszczając się po pniu wędrują ku górze w kierunku liści dębowych, w poszukiwaniu pożywienia. Stąd też ich nazwa – „korowódka dębówka”.
Przechodzą one 5-6 stadiów rozwojowych, a następnie (na przełomie czerwca/lipca) gąsienice zamykają się w kokony, które są dosyć charakterystyczne. Przybierają kształt białej półkuli, która może osiągnąć rozmiar od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. Po 3-5 tygodniach przepoczwarzają się w dorosłe motyle.
Dlaczego korowódka dębówka jest niebezpieczna?
Dorosła postać owada nie jest groźna. Problem stanowi jego gąsienica, a konkretnie trujące włoski, którymi jest pokryta już od pierwszego dnia życia.
Każda larwa ma ok. 60 tys. parzących włosków o długości 2 milimetrów, służących jej do ochrony przed naturalnymi wrogami. W momencie zagrożenia, korowódka może wystrzelić w powietrze niebezpieczne włoski, które z wiatrem mogą przemierzyć nawet kilka kilometrów. Są kruche i łamliwe, wypełnione różnymi proteinami i parzącym płynem, zwanym thaumetopoeiną.
Po kontakcie ze skórą lub oczami może wywoływać nieprzyjemne uczulenia i podrażnienia, a często także groźne dla zdrowia objawy.
Najbardziej narażone na poparzenia włoskami są:
– dzieci bawiące się na zewnątrz,
– osoby zamieszkujące obrzeża lasów,
– osoby przebywające w lesie (pracownicy leśni, spacerowicze etc.),
– użytkownicy parków i terenów zielonych,
– zwierzęta domowe i hodowlane.
Objawy, jakie może wywołać zetknięcie się z włoskami gąsienicy
Choroba wywołana przez parzące włoski motyli to tzw. lepidopteryzm. Może ona wywołać gwałtowne objawy, nawet gdy nie doszło do bezpośredniego kontaktu z gniazdem bądź gąsienicą. Przyczyną wystąpienia reakcji alergicznych mogą być także włoski latające w powietrzu.
NAJCZĘSTSZE SYMPTOMY:
– silny świąd,
– pokrzywka kontaktowa,
– toksyczne zapalenie skóry,
– powstawanie bąbli (przypominają ukąszenia owadów),
– zapalenie spojówek,
– nieżyt nosa,
– zapalenie gardła,
– duszności,
– silny atak astmy,
– wymioty.
Objawy mogą wystąpić poza głównym sezonem występowania gąsienic, gdyż parzące włoski pozostają jeszcze długo w starych gniazdach i mogą wywoływać podrażnienia!
Co robić w przypadku zetknięcia się z gąsienicą korowódki dębówki?
1. Zdejmij ubranie, na których mogą być szkodliwe włoski (później je wypierz w min. 60 stopniach!)
2. Jeśli włoski znajdują się bezpośrednio na skórze, usuń je za pomocą taśmy klejącej.
Po prostu przyłóż klejącą stroną do miejsc, gdzie mogą znajdować się włoski gąsienicy i odklej. W razie konieczności czynność powtórz wielokrotnie, zmieniając kawałki taśmy.
3. Podrażnione miejsca przemyj letnią wodą (jeśli masz możliwość weź prysznic i dokładnie umyj włosy).
4. Nie drap i nie pocieraj zmian alergicznych, jakie wystąpiły na skórze.
5. Gdy włoski gąsienicy dostaną się do oczu, albo spowodują silną rekcję alergiczną, jak najszybciej zgłoś się do lekarza!
Leczenie
Symptomy zanikają samoistnie do dwóch tygodni (najczęściej już po kilku dniach). Dlatego w większości przypadków stosuje się tylko terapię antyhistaminową i/lub miejscowe zastosowanie leków steroidowych.
Korowódka dębówka stanowi zagrożenie także dla psów i kotów
Na szkodliwe działanie włosków gąsienicy są narażeni nie tylko ludzi, ale też zwierzęta – zwłaszcza psy i wychodzące na zewnątrz koty. Mogą one wejść w kontakt z włoskami larw bezpośrednio albo pośrednio (roznoszonymi przez wiatr).
Jeśli dojdzie do kontaktu zwierzęcia z korowódką dębówką, mogą pojawić się:
– zmiany skórne, tj. swędzące czerwone bąble, oparzenia, wysypka (zwłaszcza u psów krótkowłosych),
– obrzęk oraz zaczerwienienie warg i błony śluzowej jamy ustnej,
– pęcherze na języku, który może puchnąć i zmienić kolor na niebiesko-fioletowy,
– silny świąd, ślinienie się i jednocześnie problemy z połykaniem śliny (jeśli zwierzę bawiło się gniazdem tych owadów),
– zapalenie błony śluzowej oka, a nawet ślepota,
– biegunka,
– gorączka.
Pierwsza pomoc
Symptomy te mogą wystąpić od razu bądź w ciągu kilku godzin. Jednak najważniejsza jest szybka reakcja, więc jeśli przypuszczasz, że doszło do kontaktu psa (bądź innego pupila) z korowódką, wielokrotnie wypłucz jego jamę ustną wodą. Musisz to robić ostrożnie, aby nie doszło do połknięcia parzącego płynu przez zwierzę i najlepiej w rękawiczkach ochronnych, aby nie doszło do podrażnienia Twojej skóry.
Jeśli larwa znajdzie się w gardle zwierzęcia, dochodzi do znacznej opuchlizny i istnieje duże ryzyko uduszenia się. Dlatego w przypadku silnych reakcji alergicznych należy udać się ze zwierzęciem do weterynarza
Wzrost zagrożenia i plaga gąsienic
Od około 10 lat obserwuje się dość silne namnażanie korowódki dębówki. Przyczyną są wysokie temperatury powietrza i suche dni w początkowym okresie lata. Dodatkowo nawałnice (które później następują) oraz silny wiatr powodują, że gąsienice i ich gniazda z parzącymi włoskami są zdmuchiwane z drzew, co zwiększa prawdopodobieństwo wejścia z nimi w kontakt.
Korowódka dębówka w Holandii
Liczba szkodliwych larw w Holandii wzrosła trzykrotnie w porównaniu z ubiegłym rokiem. Mówi się o pladze korowódki dębówki, która uprzykrza życie mieszkańców wielu miast. Jak szacuje przewodniczący zrzeszenia, zajmującego się badaniami nad wpływem środowiska na zdrowie człowieka, Henk Jans, „tego lata w całym kraju może ucierpieć łącznie nawet 100 000 osób w wyniku podrażnień spowodowanych kontaktem z korowódką dębówką”.
Korowódka dębówka w Niemczech
Również na terenie Niemiec dochodzi do poparzeń włoskami szkodliwej gąsienicy. Atakuje ona pojedyncze drzewa w parkach, ogrodach i przy basenach, jednocześnie stwarzając zagrożenie dla ludzi i zwierząt. Dlatego w niektórych miejscowościach zamknięto całe ulice i parki, podjęto się usunięcia owadów poprzez odpowiednie odkurzacze, a nawet z helikopterów spryskuje się obszary występowania przez korowódkę, bakterią Bacillus thuringiensis.
Pod koniec czerwca 2019 r. w Berlinie na terenie wodnego placu zabaw, doszło do kontaktu dzieci z włoskami gąsienicy. W wyniku tego, u ponad 30 dzieci wystąpiła wysypka i silne reakcje alergiczne. Wcześniej kilkoro uczniów w Muelheim nad Ruhrą w Nadrenii Północnej-Westfalii również miało duszności i podrażnienia skóry wywołane kontaktem z korowódką dębówką.
Jad owadów – 4 informacje ratujące życie. Możesz mieć problemy nawet, gdy nie jesteś uczulony
